Trening przeznaczony jest dla pacjentów, którzy mają rozpoznane deficyty w zakresie utrzymania higieny osobistej nie potrafią zadbać samodzielnie o higienę osobistą.
Trening odbywa się w formie indywidualnych rozmów, ćwiczeń, pokazów dostosowanych do potrzeb pacjenta. Zajęcia odbywają się cyklicznie, po każdych zajęciach omawia się z pacjentem przebieg zajęć, podczas zajęć stosujemy pozytywne wzmocnienia, pochwały.
CEL: Kształtowanie nawyków higienicznych, umiejętność dbania o wygląd zewnętrzny.
Pacjenci podczas zajęć uczą się prawidłowego wykonywania czynności z zakresu higieny osobistej tj. mycie rąk, twarzy, włosów, samodzielne mycie całego ciała, higiena jamy ustnej. Trening obejmuje, także naukę systematycznej zmiany odzieży, a także naukę posługiwania się środkami higieny osobistej.
Po rozpoznaniu problemu pacjenta, omawiamy z nim jego indywidualne trudności, ustalamy czy chory posiada wszystkie niezbędne środki higieniczne jeśli stwierdzamy ich brak to pomagamy mu w ich zorganizowaniu, dopiero wtedy zaczynamy ćwiczenia z pacjentem.
Trening powinien być rozpoczęty cyklem pogadanek indywidualnych na temat higieny osobistej.
Trening higieniczny obejmuje następujące etapy: etap I -
mycie rąk
etap II - mycie całego ciała i dbania o wygląd zewnętrzny
etap III - dbanie o stopy
etap IV - dbanie o paznokcie
etap V - dbanie o włosy
etap VI - dbanie o higienę jamy ustnej
- omów z pacjentem, że myć się należy codziennie, dlatego że umyte ciało sprzyja dobremu samopoczuciu a nieumyte sprzyja przenoszeniu chorób skórnych i zakaźnych. Estetyka wymaga aby zmywać bród, pot oraz inne wydzieliny skóry przez co zapobiegamy nieprzyjemnemu zapachowi a tym samym poprawiamy swoje samopoczucie i nie zniechęcamy swoim wyglądem otoczenia. Przyjmowania leki przez pacjentów mogą zwiększać potliwość, wydzielanie gruczołów łojotokowych dlatego też pacjent powinien dbać o higienę całego ciała
- przed rozpoczętym treningiem przygotować z pacjentem niezbędne środki higieny osobistej czyli ręczniki, mydło, szampon, balsam do skóry , dezodorant itp. ,czystą odzież i zaplanować miejsce mycia (wanna, prysznic).
- kolejność wykonywanych czynności w czasie mycia całego ciała (przed rozpoczęciem mycia omówić z pacjentem)
- zdjąć ubranie
- spłukać ciało ciepłą wodą
- całe ciało namydlić mydłem od góry w dół. Szczególnie szyję, pachy, pachwiny, stopy
- spłukać ciało ciepłą wodą
MYCIE CAŁEGO CIAŁA - wytrzeć ręcznikiem
- założyć czystą bieliznę
- odłożyć przybory toaletowe na miejsce
- Przed rozpoczęciem mycia należy omówić z pacjentem cel ćwiczenia. Czynności te są powtarzane cyklicznie do momentu samodzielnego wykonywania kąpieli przez pacjenta każdego dnia- pacjent sam informuje o wykonanej czynności W indywidualnej dokumentacji pacjenta zawsze powinien się znaleźć opis radzenia sobie pacjenta z tą czynnością (rozumie cel, samodzielnie przygotowuje przybory toaletowe, samodzielnie się kąpie, wymaga pomocy, największą trudność sprawia mu..., itp.)
Powiedz pacjentom, że mycie rąk jest ważne gdyż dotykamy nimi rożnych przedmiotów. Na rękach mogą gromadzić się bakterie, które mogą powodować różne schorzenia np. grzybica. Przy powitaniu przyjemnie jest podać czysta dłoń. Ręce myjemy kilka razy dziennie:
- przed posiłkami
- po posiłkach
- po wyjściu z WC
- po powrocie ze spacerów
- po przyjściu do domu
- po każdym zabrudzeniu
Niezbędny przedmioty do mycia rąk:
- mydło
- ręcznik
Kolejność wykonywania czynności
- zdjąć ozdoby z dłoni
- zmoczyć i namydlić ręce
- umyć ręce
- spłukać ręce ciepłą wodą
- osuszyć ręce ręcznikiem
- odłożyć przybory toaletowe na miejsce
Kolejność wykonywanych czynności może być uzupełniona o pokaz mycia rąk wykonanych przez pielęgniarkę. Następnie pacjenci naśladują czynność pokazaną przez pielęgniarkę.
DBANIE O STOPY
Poinformuj pacjenta w jaki sposób prawidłowo dbać o stopy. Dbanie o stopy polega na codziennym ich myciu wodą z mydłem, szczotkowaniu paznokci oraz usuwaniu zrogowaciałego naskórka. Zaniedbane stopy są narażone na grzybicę, odparzenia stóp, pękanie pięt. Natomiast zdrowe, zadbane stopy dają poczucie komfortu w trakcie chodzenia. Należy również omówić konieczność zmiany obuwia w oddziale szpitalnym na wygodne, bezpieczne, nie powodujące pocenia się stopy.
Niezbędny przedmioty do mycia nóg (własne pacjenta):
- mydło
- ręcznik
- szczoteczka do paznokci lub pumeks przeznaczone tylko do użytku własnego.
Kolejność wykonywania czynności
- zamoczyć stopy w ciepłej wodzie
- namydlić stopy
- wyszorować stopy szczoteczką lub pumeksem
- spłukać
- osuszyć
- odłożyć przybory na miejsce
Pierwsza wykonywana czynność przez pacjenta poprzedzona omówieniem, instruktażem. Czynność powtarzana do momentu samodzielnego wykonywania przez pacjenta.
DBANIE O PAZNOKCIE
Poinformuj pacjenta, że dbanie o paznokcie polega na codziennym ich myciu za pomocą szczoteczki i okresowym obcinaniu oraz opiłowaniu. Paznokcie nie powinny być zbyt długie. Obcinamy je owalnie u rąk a na prosto u nóg. Zapobiegamy w ten sposób ich wrastaniu Niezbędny przedmioty do dbania o paznokcie (własne pacjenta):
- mydło
- ręcznik
- przybornik (nożyczki, pilniczek)
- szczoteczka do paznokci
Kolejność wykonywania czynności
- umyć dokładnie paznokcie
- osuszyć ręcznikiem
- obciąć paznokcie nożyczkami
- opiłować pilnikiem
- odłożyć przybory na miejsce
Czynność powtarzana pod nadzorem do momentu samodzielnego wykonywania przez pacjenta.
Ze względu na stosowne ostre przybory pilnik, nożyczki, czynności wykonywane przy ich użyciu zawsze pod nadzorem personelu.
Poinformuj pacjenta, że dbanie o włosy polega na ich codziennym czesaniu, okresowym strzyżeniu i
MYCIE WŁOSÓW
myciu. Warto jest dbać o włosy, gdyż stanowią one naturalną ochronę naszej głowy a zadbane mogą być jej ozdobą. Brudne i zaniedbane mogą stać się siedliskiem insektów (wszy, łupieżu, grzybicy, mogą być powodem wypadania włosów). Włosy należy myć co najmniej dwa razy w tygodniu.
Niezbędny przedmioty do mycia włosów (własne pacjenta):
- szampon
- ręcznik
- grzebień lub szczotka
- może być suszarka
Kolejność wykonywania czynności (najpierw omów z pacjentem)
- spłukać włosy wodą
- nałożyć szampon
- rozprowadzić szampon ruchami masującymi po całej głowie
- spłukać wodą
- ponownie nałożyć szampon
- rozprowadzić szampon ruchami masującymi po całej głowie
- spłukać wodą
- można nałożyć odżywkę
- spłukać włosy
- osuszyć
- rozczesać
- ułożyć fryzurę
Czynność powtarzana pod nadzorem do momentu samodzielnego wykonywania przez pacjenta.
W przypadku konieczności skrócenia włosów można zaplanować wizytę fryzjera.-wymagana zgoda pacjenta
Poinformuj pacjenta, że w jamie ustnej gromadzą się resztki pożywienia, które rozkładając się powodują gromadzenie bakterii będących przyczyną wydobywającego się z ust nieprzyjemnego zapachu. Niemycie zębów powoduje próchnicę, choroby dziąseł, powoduje wypadanie zębów. Zęby myjemy co najmniej dwa razy dziennie.
Niezbędny przedmioty (własne pacjenta):
- szczoteczka do zębów
- pasta do zębów
- kubek
- płyny do płukania jamy ustnej
Kolejność wykonywania czynności
- wycisnąć pastę na zwilżoną szczoteczkę
- czyścić zęby wykonując ruchy okrężne z góry na dół i od środka
- wypłukać dokładnie jamę ustną
- odstawić przybory na miejsce
Czynność powtarzana pod nadzorem do momentu samodzielnego wykonywania przez pacjenta.
Podsumowanie treningu higienicznego
Zapytaj pacjenta
- dlaczego musimy się myć
- czego użyje do mycia ciała, włosów itp.
- jak często należy myć zęby
- kiedy myjemy ręce
- jak często zmieniamy bieliznę osobistą
- jakie są korzyści z estetycznego wyglądu
Ocena radzenia sobie z w/w czynnościami
Opacowała: mgr Elżbieta Wraga - Olszar
Literatura:
„Trening umiejętności społecznych w rehabilitacji zaburzeń psychicznych” Agata Bednarek, Anna Kołaczek
PODSTAWOWE INDYWIDUALNE PRZEDMIOTY DO HIGIENY OSOBISTEJ
MATERIAŁY DLA PACJENTA
- ręcznik
- mydło, żel pod prysznic
- szampon,
- pasta i szczoteczka do zębów
- grzebień lub szczotka do włosów
- przybory do golenia
Higiena to :
- przestrzeganie czystości
- nauka o wpływie środowiska na zdrowie ludzkie
- higiena osobista to indywidualne staranie człowieka o utrzymanie czystości i optymalnego stanu zdrowia
Dbanie o czystość i schludny wygląd ma duży wpływ na to, jak będziemy postrzegani przez nasze otoczenie oraz wpływa na kontakty z innymi. Od osób, które pachną brudem, a podczas rozmowy wydobywa się z ich ust nieświeży zapach inni odsuwają się, nie podejmują rozmowy, unikają z nią kontaktu. Niektóre osoby mogą również wygłaszać nieprzyjemne komentarze . Dlatego warto zadbać o swój wygląd. Nie idź na skróty i zamiast prysznica nie wylewaj na siebie flakonu perfum, mieszanka perfum z zapachem nieumytego ciała także działa odstraszająco na innych. Pamiętaj aby codziennie umyć całe ciało, przynajmniej dwa razy w tygodniu umyć włosy, zawsze mieć je uczesane. Dbaj o wygląd paznokci. Myj zęby co najmniej dwa razy dziennie, a także po spożyciu pokarmu o przykrym zapachu np. ryby, czosnek. Niektóre przyjmowane przez Ciebie leki mogą być przyczyną wzmożonego wydzielania potu, dlatego warto regularnie myć ciało pod prysznicem. Staraj się aby Twoje ubranie zawsze było czyste i schludne. Każdego dnia zakładaj czystą bieliznę osobistą. Dostosuj swój ubiór do zewnętrznych warunków atmosferycznych oraz do sytuacji. Jeśli będziesz stosował zasady higieny osobistej sam będziesz się lepiej czuł, wzrośnie również Twoje poczucie własnej wartości. Otoczenie też zauważy tą pozytywna zmianę co poprawi Twoje relacje z innymi.
Literatura:
https://sjp.pwn.pl/slowniki/higiena.html
Mycie rąk
Bardzo ważne jest częste mycie rąk. Nasze dłonie każdego dnia dotykają wielu różnorodnych przedmiotów na których mogą lub znajdują się liczne bakterie, grzyby, wirusy, jaja pasożytów, które przy nie przestrzeganiu zasad higienicznych mogą przedostać się do naszego organizmu i wywołać poważne schorzenia.
Do często spotykanych chorób brudnych rąk zaliczamy :
Wirusowe zapalenie wątroby typu A - typowa choroba brudnych rąk. Wywoływana przez enterowirusa HAV, przenoszona drogą pokarmową poprzez zanieczyszczone pokarmy lub napoje. Wirus zostaje wydalany z kałem, więc wystarczy, że nosiciel wirusa nie umyje rąk po skorzystaniu z toalety i poda komuś dłoń, bądź co gorsza - zacznie przygotowywać posiłek dla rodziny i już dochodzi do zarażenia.
Bakteryjne zapalenie jamy ustnej - występuje również w postaci opryszczki lub aft. Towarzyszy jej nieprzyjemny zapach z ust, osad na śluzówce oraz opuchnięte wargi oraz wnętrze jamy ustnej. Odczuwalne może być również pieczenie i swędzenie. Do takich zapaleń należą również zapalenia dziąseł, które mogą przynieść ze sobą krwawienie, ból i obrzęk. Czasami uniemożliwiają one nawet spożywanie pokarmów.
Tasiemiec - dokładniej tasiemiec bąblowiec, który głównie znajduje się na leśnych owocach. Przenoszony głównie przez mocz lisa w postaci jajek, które w organizmie przekształcają się w larwy. Może być bardzo niebezpieczny dla człowieka - usadowiony w mózgu może spowodować śmierć. Warto więc dokładnie myć każde zbierane w lesie jagody, jeżyny czy poziomki oraz unikać kontaktu z dzikimi zwierzętami.
Salmonelloza - wywoływana bakterią - pałeczką salmonella enterica. Jej pierwszymi objawami są zwykle ostre bóle brzucha, gorączka i wymioty, które występują na 6-72h po spożyciu zakażonego jedzenia. Zakażenie może być wywołane surowymi jajkami, surowym mięsem z drobiu, a nawet mlekiem bądź majonezem. Warto uważać również na źle przechowywane kostki lodu i desery.
Czerwonka bakteryjna - również popularna choroba brudnych rąk. Najczęściej występuje latem i objawia się nagłymi kolkami, bólem brzucha, częstą biegunką i wysoką gorączką. Wywołana przez bakterię Shigella, którą mogą przenosić również muchy. Objawy mogą być na tyle silne, że mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu.
PAMIĘTAJ ZAWSZE UMYJ RĘCE:
po wyjściu z toalety przed i po posiłku po kichnięciu i kaszlu po powrocie do domu po kontakcie z osobą przeziębioną po kontakcie ze zwierzętami po kontakcie z przedmiotami należącymi do innej osoby po przywitaniu się z innymi po podniesieniu przedmiotów z podłogi zwłaszcza w miejscach publicznych
po czynnościach porządkowych
Myj ręce zawsze jeśli uległy zabrudzeniu
To prosty i skuteczny sposób by zatrzymać rozprzestrzenianie się zakażeń!
Warto pamiętać o myciu rąk zwłaszcza po wyjściu z toalety, po przyjściu do domu, przed jedzeniem.
Według WHO 69 proc. zakażeń przewodu pokarmowego to efekt niemycia rąk.
Główny Inspektorat Sanitarny Q/GIS_gov {^/GiSgovpl (®)/GiSgovpl Q/gis.gov.pl
HIGIENA JAMY USTNEJ
Mycie zębów to podstawa dbania o higienę jamy ustnej. Nieprzestrzeganie zasad higieny jamy
ustnej prowadzi do próchnicy zębów, chorób dziąseł i nieświeżego oddechu. Ważne są wizyty profilaktyczne i lecznicze u stomatologa.
Pamiętaj
Zęby myjemy codziennie najmniej dwa razy dziennie przez dwie minuty.
Zęby myjemy bardzo dokładnie. Używamy szczoteczki manualnej lub elektrycznej miękkiej, nici dentystycznych.
Nie szoruj zębów zbyt mocno gdyż możesz uszkodzić w ten sposób delikatne dziąsła i szkliwo
JAK MYĆ ZĘBY:
Zwilż szczoteczkę wodą .
Pastę wielkości ziarna grochu wyciśnij na szczoteczkę do zębów.
Zamiatającym ruchem od góry do dołu myj zęby od dziąseł w dół aby pozbyć się płytki nazębnej. Dolne zęby i dziąsła umyj od dołu do góry, aby nie uszkodzić dziąseł.
Szczotkuj zęby delikatnymi, okrężnymi ruchami
Trzymając szczoteczkę pod kątem 45 stopni do linii dziąseł, delikatnie wyszczotkuj zewnętrzne powierzchnie. Wykonuj okrężne ruchy. Nie szoruj za szybko ani nie używaj dużego nacisku.
Wyszczotkuj zęby trzonowe
Następnie wyszczotkuj wewnętrzne powierzchnie tylnych zębów (trzonowych). Myj tym samym ruchem okrężnym.
Umyj tył przednich zębów
Obróć szczoteczkę i użyj końcówki, aby wyczyścić wewnętrzne powierzchnie górnych i dolnych zębów.
Nie zapomnij o języku Oczyść powierzchnie żujące ruchem okrężnym. Nie zapomnij wyszczotkować języka.
Wypłucz usta
Wypłucz usta. Możesz spłukać wodą lub po prostu wypluć resztki piany.
NICI DENTYSTYCZNE
Nici dentystycznej powinniśmy używać przynajmniej razy dziennie, najlepiej zaraz po posiłku, aby usunąć resztki jedzenia spomiędzy zębów. Nić musimy opleść wokół palców środkowych lub wskazujących obu dłoni, pomagając sobie kciukami.
Nić napinamy między palcami i wprowadzamy ją do przestrzeni między zębowej, tworząc "literę C" wokół zęba. Następnie przesuwamy nić od linii dziąseł aż do górnej części zęba, ruchem od góry do dołu (w żadnym przypadku z boku na bok). Czynność tę powtarzamy na wszystkich zębach, zarówno z przedniej, jak i tylnej strony. Musimy pamiętać, by każdorazowo używać do tego świeżego fragmentu nitki.
